योगी अस्य अन्यलिङ्गपदम्

मित्राणि -  अत्र एषा विभक्तिः अस्ति -

'पत्नी' अस्य पदस्य अन्यलिङ्गरूपं भवति ।

जगत्याम्  -अत्र एषा विभक्तिः अस्ति-

क्रि.श २००९ तमे वर्षे  डा॥  सत्यव्रतशास्त्रिमहोदयः ज्ञानपीठप्रशस्त्या पुरस्कृतः   - अस्मिन् वाक्ये रेखाङ्कितपदस्य उचितं प्रश्नवाचकपदम्

अनामय: - अस्य पदस्य विरुद्धार्थकपदम्

अन्तः - अस्य विरुद्धपदम्

भाषायाम् - अत्र एषा विभक्तिः अस्ति -

सफलम्-   अस्य विरुद्धपदम्  -

सुरः -अस्य विरुद्धपदम्  -

चरः - अस्य विरुद्धपदम् -

त्वं त्यक्तेन भुञ्जीथाः । अत्र रेखाङ्कितपदस्य समुचितं प्रश्नवाचकपदम् इदं भवति-

उपनिषदः शतशः सन्ति । अत्र रेखाङ्कितपदस्य

समुचितं प्रश्नवाचकपदम् इदं भवति-

'राजकुमारः: अस्य पदस्य अन्यलिङ्गरूपं भवति ।

ययौ - अत्र एषः लकारः अस्ति-

कस्य -अत्र एषा विभक्तिः अस्ति  -

तव - अत्र एषा विभक्तिः अस्ति -

वयम् - अत्र एषा विभक्तिः अस्ति -

बभूवुः - अत्र एषः लकारः अस्ति-

बालः अस्य अन्यलिङ्गपदम्

दुर्लभम् - इत्यस्य पदस्य विरुद्धपदम् इदं भवति-

दधीचिना स्वदेहः इन्द्राय अर्पितः।-अत्र रेखाङ्कितपदस्य समीचीनं प्रश्नवाचकपदम् इदं  भवति-

शरीरिणः-   अत्र एषा विभक्तिः अस्ति -

भविष्यति – अत्र एषः लकारः अस्ति-

आत्मानम् - अत्र एषा विभक्तिः अस्ति-

शूर: - अस्य पदस्य विरुद्धार्थकपदं चिनुत ।

रोगनिदानं धमन्याः   चेष्टया जानन्ति  अस्मिन् वाक्ये रेखाङ्कितपदस्य समीचीनं प्रश्नवाचकपदम् इदम्-

राजन् - अत्र एषा विभक्तिः अस्ति -

भाग्यानि काले फलन्ति - अस्मिन् वाक्ये रेखाङ्कितपदस्य उचितं प्रश्नवाचकपदम्-

नद्यः समुद्रे अस्तं गच्छन्ति अत्र रेखाङ्कितपदस्य समीचीनं प्रश्नवाचकपदम् इदं भवति-

‘दिवाकरः’- अस्य समानार्थकपदम्

चेष्टया -    अत्र एषा विभक्तिः अस्ति -

आज्ञापयति- अत्र एषः लकारः अस्ति-

 आपः - इत्यस्य समानार्थकपदम् एतत्-

उद्यमे - अत्र एषा विभक्तिः अस्ति -

द्वेषः - अस्य विरुद्धपदम्

अवर्णयत् – अत्र एषः लकारः अस्ति-

प्लवते इत्येतस्य पर्यायपदम्-

शिष्टः - अस्य विरुद्धपदम्  -

संस्कृतकविषु डा॥  सत्यव्रतशास्त्री     - अस्मिन् वाक्ये रेखाङ्कितपदस्य उचितं    प्रश्नवाचकपदम्-

वृत्रासुरः  जनान् पीडयति स्म । -अत्र रेखाङ्कितपदस्य समीचीनं प्रश्नवाचकपदम् इदं  भवति-

वभासे  -  अत्र एषः लकारः अस्ति-

शून्यस्य योगदानं भारतीयानाम् अस्ति - अत्र रेखाङ्कितपदस्य समीचीनं प्रश्नवाचकपदम् इदं भवति-

कुमतिः - इत्यस्य पदस्य विरुद्धपदम् इदं भवति-

 अनलः इत्यस्य समानार्थकपदम् एतत्-

पुत्रः अस्य अन्यलिङ्गपदम्

रक्ष - अत्र एषः लकारः अस्ति-

दीयताम् - अत्र एषः लकारः अस्ति-

विलम्ब: - अस्य पदस्य विरुद्धार्थकपदं चिनुत ।

राजा अस्य अन्यलिङ्गपदम् -

सुखदा - अस्य पदस्य विरुद्धार्थकपदं चिनुत ।

सूर्यदेवस्य अनुग्रहेणैव इदं विश्वमस्ति- अत्र रेखाङ्कितपदस्य समीचीनं प्रश्नवाचकपदम् इदं भवति-

दृश्यते – अत्र एषः लकारः अस्ति-

प्रकाशः- अस्य विरुद्धपदम् -

भारते - अत्र एषा विभक्तिः अस्ति -

वारिवाहः -इत्यस्य समानार्थकपदम् एतत्-

मनीषी- इत्यस्य समानार्थकपदम् एतत्-

मधुरम् - इत्यस्य पदस्य विरुद्धपदम् इदं भवति-

कृष्णः -   अस्य विरुद्धपदम्  -

स्मृतः-    अस्य विरुद्धपदम्  -

उपनिषदा - अत्र एषा विभक्तिः अस्ति-

स्वाधीनः - अस्य विरुद्धपदम्  -

हानिः - अत्र एषा विभक्तिः अस्ति -

अघम् - इत्यस्य पदस्य विरुद्धपदम् इदं भवति-

देवदानवयोः घोरं युद्धं प्रावर्तत।-अत्र रेखाङ्कितपदस्य समुचितं प्रश्नवाचकपदम् इदं भवति-

‘क्षितिपालः’- अस्य समानार्थकपदम्

15. 'विद्वान्' अस्य पदस्य अन्यलिङ्गरूपं भवति ।

'महोदया' अस्य पदस्य अन्यलिङ्गरूपं भवति ।

‘दशास्यः’ इत्यस्य पर्यायपदम्

भास्करः इत्येतस्य पर्यायपदम्-

सतां सङ्ग कुमतिं दूरीकरोति - अस्मिन् वाक्ये रेखाङ्कितपदस्य उचितं प्रश्नवाचकपदम्-

धर्मः नरस्य वृत्तं जानाति - अस्मिन् वाक्ये रेखाङ्कितपदस्य उचितं प्रश्नवाचकपदम्-

भार्या इत्येतस्य पर्यायपदम्-

क्रियते – अत्र एषः लकारः अस्ति-

वृद्धिः -   अस्य विरुद्धपदम्  -

‘विपिनम्’ अस्य समानार्थकपदम्

वक्ष्यामि – अत्र एषः लकारः अस्ति-

डा॥  सत्यव्रतशास्त्रिमहोदयः स्वजीवनमेव संस्कृताय आर्पयत्।   - अस्मिन् वाक्ये रेखाङ्कितपदस्य उचितं प्रश्नवाचकपदम्- 

प्रावर्तत -   अत्र एषः लकारः अस्ति-

जनकः इत्येतस्य पर्यायपदम्-

नायिकाम्- अत्र एषा विभक्तिः अस्ति -

शिशुः इत्येतस्य पर्यायपदम्-

आत्मज्ञानेन अस्य प्राप्तिः भवति-

जगत्याम्  -अत्र एषा विभक्तिः अस्ति-

कस्य -अत्र एषा विभक्तिः अस्ति  –

नद्यः समुद्रे अस्तं गच्छन्ति अत्र रेखाङ्कितपदस्य समीचीनं प्रश्नवाचकपदम् इदं भवति-

नद्यः  – समुद्रे अस्तं गच्छन्ति      ::     विद्वान् – अत्र चतुर्थपदम्–

उपनिषदा – अत्र एषा विभक्तिः अस्ति-

अन्तिमः पुरुषार्थः एषः-

आत्मानम् – अत्र एषा विभक्तिः अस्ति-

उपनिषदः शतशः सन्ति । अत्र रेखाङ्कितपदस्य

समुचितं प्रश्नवाचकपदम् इदं भवति-

इदं जगत्   –  ईशावास्यम्    ::   कस्यस्विद्धनम्   – अत्र चतुर्थपदम्-

आत्मन्येव – अत्र एषः सन्धिः अस्ति

त्वं त्यक्तेन भुञ्जीथाः । अत्र रेखाङ्कितपदस्य समुचितं प्रश्नवाचकपदम् इदं भवति-

पुरुषार्थाः एतावन्तः सन्ति-

अत्र समूहेतरपदम् इदं भवति –

एष: सर्वव्यापी-

चराचरम् – अत्र एषः सन्धिः अस्ति-

नामरूपाद्विमुक्तः-  अत्र एषः सन्धिः अस्ति-

नद्यः अत्र अस्तं गच्छन्ति-

निर्गुणश्च– अत्र एषः सन्धिः अस्ति-

इदं सर्वम् अनेन वास्यम्

देवदानवयोः घोरं युद्धं प्रावर्तत।-अत्र रेखाङ्कितपदस्य समुचितं प्रश्नवाचकपदम् इदं भवति-

एष: दधीचे: आश्रमं प्रति  आगतः –

दधीचे: आश्रमः अस्याः नद्या: तीरे आसीत्-

वभासे  –  अत्र एषः लकारः अस्ति-

शिष्टः – अस्य विरुद्धपदम्  –

इन्द्रः अनेन वृत्रासुरं जघान-

त्यागेन दधीचिः एवं प्रसिद्धो बभूव-

दधीचिना स्वदेहः इन्द्राय अर्पितः।-अत्र रेखाङ्कितपदस्य समीचीनं प्रश्नवाचकपदम् इदं  भवति-

वृत्रासुरः  जनान् पीडयति स्म । -अत्र रेखाङ्कितपदस्य समीचीनं प्रश्नवाचकपदम् इदं  भवति-

बिभेति इति क्रियापदयोगे एषा विभक्तिः भवति-

दधीचे: अस्थीनि स्वीकृत्य इन्द्रः एतस्य निर्माणं कृतवान्-

स्वर्गतुल्य: – अत्र एषः समासः अस्ति-

सफलम्-   अस्य विरुद्धपदम्  –

दधीचिमहर्षिः अस्मिन् युगे आसीत्-

क्रूरः दुष्टः दयाहीनश्च एषः-

स्वाधीनः – अस्य विरुद्धपदम्  –

सुरः -अस्य विरुद्धपदम्  –

बभूवुः – अत्र एषः लकारः अस्ति-

अनुसृत्य – अत्र एषः प्रत्ययः अस्ति-

प्रावर्तत –   अत्र एषः लकारः अस्ति-

याचकरूपेण एष: आगतवान्-

ययौ – अत्र एषः लकारः अस्ति-